าวะอัณฑะฝ่อ (Testicular Atrophy) เป็นผลข้างเคียงที่พบได้บ่อยจากการใช้ anabolic steroids ซึ่งเกิดจากการที่ร่างกายหยุดการผลิตฮอร์โมนเพศชายตามธรรมชาติ เนื่องจากได้รับฮอร์โมนจากภายนอกในปริมาณที่สูง ส่งผลให้ขนาดของลูกอัณฑะเล็กลงและทำงานลดลง
กลไกการเกิดภาวะอัณฑะฝ่อ
1.การยับยั้งระบบ HPG Axis (Hypothalamic-Pituitary-Gonadal Axis):
เมื่อใช้ anabolic steroids ร่างกายจะได้รับฮอร์โมนเพศชายในปริมาณสูง ทำให้ระบบต่อมใต้สมองและไฮโปทาลามัสหยุดการผลิต Gonadotropin-Releasing Hormone (GnRH) ซึ่งนำไปสู่การลดการผลิต Luteinizing Hormone (LH) และ Follicle-Stimulating Hormone (FSH)
LH และ FSH มีบทบาทสำคัญในการกระตุ้นลูกอัณฑะให้ผลิตเทสโทสเตอโรนและสเปิร์ม เมื่อไม่มีฮอร์โมนเหล่านี้ ขนาดของลูกอัณฑะจึงเล็กลงและการผลิตสเปิร์มลดลง
2.การลดระดับเทสโทสเตอโรนตามธรรมชาติ:
การได้รับฮอร์โมนจากภายนอกในปริมาณสูงทำให้ระดับเทสโทสเตอโรนในร่างกายลดลง ซึ่งเป็นสาเหตุให้เกิดภาวะฮอร์โมนเพศชายต่ำ (Hypogonadism) และลูกอัณฑะฝ่อ
ภาวะนี้อาจทำให้ความต้องการทางเพศลดลง อารมณ์เปลี่ยนแปลง และประสิทธิภาพทางเพศลดลงได้
อาการของภาวะอัณฑะฝ่อ
- ขนาดของลูกอัณฑะเล็กลงเมื่อเทียบกับปกติ
- ความต้องการทางเพศลดลง
- ผลิตสเปิร์มน้อยลงหรือเป็นหมันชั่วคราว
- ภาวะซึมเศร้าหรืออารมณ์แปรปรวน
- พละกำลังและความทนทานในการออกกำลังกายลดลง
การป้องกันและการรักษาภาวะอัณฑะฝ่อ
..
